Η πρόσφατη πυρκαγιά στο παλιό λατομείο Σκοπέλου, που ξέσπασε στις 21 Φεβρουαρίου, αποτελεί ένα ανησυχητικό παράδειγμα των σοβαρών επιπτώσεων της ανεξέλεγκτης καύσης απορριμμάτων. Δέκα ημέρες μετά, ο καπνός συνεχίζει να σκεπάζει την περιοχή, εισχωρώντας ακόμη και μέσα στα σπίτια, ενώ η έντονη μυρωδιά καμένου καθιστά την ατμόσφαιρα αποπνικτική. Όταν δεν υπάρχει άνεμος, ο καπνός κάθεται πάνω από την περιοχή, δημιουργώντας μια τοξική “ομίχλη” που εγκλωβίζει τους ρύπους.
Η ατελής καύση απορριμμάτων, ειδικά όταν περιλαμβάνει πλαστικά και άλλα συνθετικά υλικά, οδηγεί στην έκλυση επικίνδυνων ουσιών όπως διοξίνες, φουράνια και βαρέα μέταλλα. Οι διοξίνες, σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες (Ortega-Garcia et al, 2017; Domingo et al, 2017), σχετίζονται με αυξημένα περιστατικά παιδικών καρκίνων και άλλων σοβαρών παθήσεων στις περιοχές κοντά σε εγκαταστάσεις καύσης απορριμμάτων. Παράλληλα, η μελέτη των Pronk et al. (2013) έχει καταδείξει τη σύνδεση της ρύπανσης από τσιμεντοβιομηχανίες που χρησιμοποιούν απορριμματογενή καύσιμα με το Non-Hodgkin Λέμφωμα.
Είναι απαράδεκτο να συνεχίζεται αυτή η πρακτική, είτε από αμέλεια είτε από άγνοια. Η καύση πλαστικών και άλλων τοξικών αποβλήτων δεν επιβαρύνει μόνο την ατμόσφαιρα αλλά και το έδαφος, καθώς οι στάχτες που απομένουν από την καύση περιέχουν βαρέα μέταλλα, μολύνοντας το έδαφος και τον υδροφόρο ορίζοντα. Επιπλέον, η ελληνική νομοθεσία (ΚΥΑ 11535/93, ΦΕΚ 328 Β) απαγορεύει αυστηρά την καύση πλαστικών σε υπαίθριους ή στεγασμένους χώρους, γεγονός που καθιστά τέτοιες ενέργειες όχι μόνο επικίνδυνες αλλά και παράνομες.
Η κοινωνία μας πρέπει να αντιληφθεί το μέγεθος του προβλήματος και να κινηθεί προς πιο βιώσιμες λύσεις στη διαχείριση απορριμμάτων, όπως η ανακύκλωση, η κομποστοποίηση και η χρήση εναλλακτικών μεθόδων διάθεσης. Οφείλουμε να απαιτήσουμε αυστηρότερο έλεγχο από τις αρμόδιες αρχές και να ευαισθητοποιήσουμε τοπικές κοινότητες ώστε να σταματήσει αυτή η καταστροφική πρακτική. Η δημόσια υγεία και το περιβάλλον δεν είναι πολυτέλειες· είναι προϋποθέσεις για μια ασφαλή και βιώσιμη ζωή.
