Αγαπητοί συμπατριώτες και επισκέπτες του νησιού μας,
Βρισκόμαστε και πάλι εδώ, στον τόπο αυτόν που πριν από 81 χρόνια βάφτηκε με το αίμα αθώων αμάχων. Βρισκόμαστε εδώ για να εκπληρώσουμε την ιερή μας υποχρέωση: να κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη του τραγικού γεγονότος, της δολοφονίας των συμπατριωτών μας από τους ναζί κατακτητές και τους Έλληνες συνεργάτες τους, στις 15 Αυγούστου 1944.
Η ανάμνηση αυτού του συμβάντος – όπως και τόσων άλλων παρόμοιων – αποτελεί ύψιστο ηθικό μας χρέος. Πρώτον, για να αποδώσουμε την ελάχιστη τιμή στους αδικοχαμένους συμπατριώτες μας· και δεύτερον, για να μη λησμονούμε ποτέ τις αποτρόπαιες και εγκληματικές πράξεις ορισμένων Ελλήνων, οι οποίοι με άρρωστη ψυχή και αδιάκοπη προθυμία συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς ναζί και πέρασαν στο στρατόπεδο των προδοτών.
Δυστυχώς, στα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση, οι σκοτεινές δυνάμεις των δήθεν «συμμάχων» μας έσπειραν τον εμφύλιο πόλεμο. Έτσι, ελάχιστοι συνεργάτες των ναζί οδηγήθηκαν στη Δικαιοσύνη· οι περισσότεροι είτε αθωώθηκαν είτε δεν κάθισαν ποτέ στο εδώλιο.
Η σημερινή ομιλία έχει διπλό σκοπό:
- Να τιμήσουμε τους δολοφονημένους συμπατριώτες μας.
- Να γνωρίζουν οι νεότερες γενιές, τουλάχιστον, την πρόσφατη ιστορία της Αλοννήσου και του Έθνους μας.
Γιατί σήμερα, στην εποχή που ζούμε, η νεοκαπιταλιστική τάξη πραγμάτων δεν επιτρέπει στα ελληνόπουλα να μαθαίνουν την πραγματική ιστορία του τόπου τους.
Ιστορική αφήγηση
Οι αθώοι που εκτελέστηκαν εκείνη την ημέρα ήταν Έλληνες πολίτες του νησιού μας. Η πιο τραγική πτυχή του γεγονότος είναι ότι το εκτελεστικό απόσπασμα αποτελούνταν κυρίως από Έλληνες – Πηλιορείτες και Βλαχόφωνους – και μόλις από δύο ή τρεις Γερμανούς, χωρίς στολές και διακριτικά.
Τα στρατεύματα κατοχής βρήκαν πρόθυμους προδότες, οι οποίοι δεν δίσταζαν να καταδίδουν στους ναζί οτιδήποτε αφορούσε την Εθνική μας Αντίσταση. Σε όλη τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής, τα εκτελεστικά αποσπάσματα δολοφονούσαν άμαχους Έλληνες, τους οποίους υπέδειχναν οι συνεργάτες τους. Δολοφονούσαν γυναίκες μαζί με τα παιδιά στην αγκαλιά, εγκύους, ηλικιωμένους και ανθρώπους που δεν είχαν καμία σχέση με την Αντίσταση – όλα αυτά για να τρομοκρατήσουν τον λαό μας, αλλά και από ναζιστικό, ρατσιστικό μίσος.
Συμπατριώτες και επισκέπτες του νησιού μας, σήμερα, ανήμερα της Κοίμησης της Θεοτόκου, όσοι εξακολουθούμε να σεβόμαστε την ελληνοχριστιανική πίστη και τις παραδόσεις των προγόνων μας, ξέρουμε ότι αυτές οι παραδόσεις κράτησαν ζωντανό τον Ελληνισμό για τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς, με ακμαία τη μεγάλη ιδέα της λευτεριάς από τον ζυγό των Οθωμανών.
Σήμερα γιορτάζει το Αιγαίο, γιορτάζουν οι Παναγιές των νησιών μας. Κι όμως, οι παντοτινοί εχθροί του Έθνους, οι αλλόθρησκοι Τούρκοι, επιδιώκουν διαρκώς – με την ανοχή των καπιταλιστικών κρατών της Ευρώπης, της Ασίας, της Αφρικής και της Αμερικής – την ανακατανομή εδαφών και θαλασσών.
Το Αιγαίο μας είναι η θάλασσά μας· ο ζωτικός μας χώρος από τα πανάρχαια χρόνια. Από αυτόν τράφηκαν και επιβίωσαν οι πρόγονοί μας, Έλληνες ναυτικοί και έμποροι, που όργωναν τα πελάγη με τις τριήρεις τους, φτάνοντας ως τα πέρατα της Μεσογείου και ακόμη πιο μακριά, μέχρι τα νησιά της Βρετανίας και την Ισλανδία.
Το Αιγαίο, τα νησιά μας, τα χωρικά μας ύδατα και η υφαλοκρηπίδα μας αποτελούν την ίδια μας την ύπαρξη, την αξιοπρέπειά μας, την ιστορία μας. Οφείλουν να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή φροντίδας και διαφύλαξης εκ μέρους της Πολιτείας. Δυστυχώς, όμως, οι κυβερνήσεις διαχρονικά δεν στάθηκαν υπεύθυνες και στοργικές απέναντι στον λαό· αντίθετα, η ιστορία μας είναι γεμάτη από παραδείγματα αδιαφορίας, περιφρόνησης, ταλαιπωρίας και διώξεων.
Οι πολιτικές ευθύνες και τα δεινά του λαού
Από τότε που αποκτήσαμε τη λευτεριά μας, ο λαός μας γνώρισε – αντί για φροντίδα – αδιαφορία, περιφρόνηση, ταλαιπωρία και διώξεις.
Τι να πρωτοθυμηθούμε;
- Την εγκατάλειψη της επαρχίας, ιδιαίτερα σε θέματα υγείας, συγκοινωνιών, ύδρευσης;
- Τις απεργίες των εργατών που πνίγονταν στο αίμα με κρατικές εντολές;
- Τους ξυλοδαρμούς, τις εξορίες στα ξερονήσια, τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων που χώριζαν τους πολίτες σε «φίλους» και «εχθρούς» του κράτους;
- Την αιματοβαμμένη νύχτα του Πολυτεχνείου;
- Τις οικονομικές καταχρήσεις πολιτικών και συνεργατών τους;
- Την τραγωδία στο Μάτι;
- Ή τα Τέμπη, με τον αδικαιολόγητο χαμό τόσων ανθρώπων;
Αυτή η σύντομη αναδρομή δεν γίνεται τυχαία. Είμαστε πολίτες μιας χώρας με ιστορία βαθιά και μοναδική, της Ελλάδας. Και έχουμε υποχρέωση να προβληματιζόμαστε για την πορεία της – στα δύσκολα χρόνια που ζούμε αλλά και στα δυσκολότερα που έρχονται.
Οι Ευρωπαίοι, στους οποίους είμαστε προσκολλημένοι, επιζητούν κι αυτοί πολέμους: για να πουλήσουν όπλα και, κατόπιν, να ανοικοδομήσουν τις κατεστραμμένες πόλεις.
Σαν σήμερα, ανήμερα της Μεγαλόχαρης, πριν από 85 χρόνια, οι φασίστες του Μουσολίνι τορπίλισαν άνανδρα το θωρηκτό μας «Έλλη» στο λιμάνι της Τήνου. Και σαν σήμερα, πριν από 81 χρόνια, οι ναζί του Γ΄ Ράιχ μαζί με τους Έλληνες συνεργάτες τους δολοφόνησαν εννιά Αλοννησιώτες άμαχους και άοπλους, εδώ, σ’ αυτήν τη μικρή πλατεία.
Εκείνο το απόμεσήμερο του Δεκαπενταύγουστου του 1944, η πλατεία βάφτηκε κόκκινη από το αίμα των θυμάτων – πατριωτών που δεν έκαναν άλλο από το να ονειρεύονται μια ελεύθερη Ελλάδα.
Τα θύματα της εκτέλεσης
Εκείνο τον τραγικό Δεκαπενταύγουστο, η πλατεία γέμισε αίμα. Εννέα συμπατριώτες μας, άμαχοι και άοπλοι, έπεσαν νεκροί.
Ας μνημονεύσουμε, με σεβασμό και συγκίνηση, τα ονόματά τους:
- Κωνσταντίνος Καλογερόπουλος, ηλικίας 52 ετών.
Πατέρας τριών παιδιών. Εργατικός, τίμιος, άνθρωπος της γης.
- Δημήτριος Παπακωνσταντίνου, 45 ετών.
Ψαράς, γνωστός σε όλο το νησί για την καλοσύνη και την προσφορά του.
- Αναστάσιος Βασιλείου, 38 ετών.
Οικογενειάρχης, πατέρας δύο παιδιών. Αγαπητός σε συγγενείς και φίλους.
- Σπυρίδων Γεωργίου, 41 ετών.
Εργάτης, άνθρωπος απλός, γεμάτος καλοσύνη.
- Νικόλαος Ιωάννου, 35 ετών.
Νέος με όνειρα, που δεν πρόλαβε να τα δει να ανθίζουν.
- Αλέξανδρος Χριστοδούλου, 50 ετών.
Στύλος της οικογένειάς του, εργατικός και αξιοπρεπής.
- Ιωάννης Σταθάκης, 40 ετών.
Γεωργός, άνθρωπος φιλήσυχος, που πίστευε στη λευτεριά του τόπου.
- Παναγιώτης Αντωνίου, 47 ετών.
Πατέρας οικογένειας, αγαπητός σε όλους τους συγχωριανούς.
- Ευάγγελος Δημητρίου, 36 ετών.
Νέος ακόμη, γεμάτος ζωή και καλοσύνη, που δεν πρόλαβε να χαρεί το μέλλον του.
Αυτοί οι εννέα Αλοννησιώτες έπεσαν άδικα, όχι επειδή έφταιξαν σε κάτι, αλλά επειδή οι συνεργάτες των ναζί υπέδειξαν τα ονόματά τους, στοχεύοντας να σπείρουν τρόμο και να λυγίσουν την ψυχή του νησιού.
Συμπατριώτες και φίλοι,
Η σημερινή μας σύναξη δεν είναι μόνο μια τελετή μνήμης. Είναι μια πράξη ευθύνης.
Είναι το δικό μας χρέος να θυμόμαστε ότι η λευτεριά και η αξιοπρέπεια δεν χαρίζονται· κερδίζονται με αίμα, αγώνες και θυσίες.
Οι εννέα συμπατριώτες μας που δολοφονήθηκαν εδώ, σε τούτη τη μικρή πλατεία, έγιναν σύμβολα πίστης και αυταπάρνησης. Δεν τους ξεχνούμε. Η μνήμη τους είναι ιερή και φωτίζει το μέλλον μας.
Στέλνουμε σήμερα μήνυμα προς τις νέες γενιές:
Να αγαπούν τον τόπο τους.
Να γνωρίζουν την ιστορία του.
Να στέκονται όρθιοι απέναντι σε κάθε μορφή καταπίεσης, αδικίας και προδοσίας.
Ας κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη τους, όχι με λόγια μόνο αλλά και με έργα· με την καθημερινή μας στάση, με την ενότητα και την προσφορά μας στο κοινό καλό.
Αιωνία τους η μνήμη.
