Όσα συνέβησαν δεν μας επιτρέπουν να μένουμε σιωπηλοί — όχι μόνο ως αυτοδιοικητικοί, αλλά και ως πολίτες.
Είναι θεσμικά ανεκτό να συγχέονται οι ρόλοι Δήμου και Αστυνομίας μέσα στην ίδια οικογένεια;
Ποιος έχει το δικαίωμα να παίρνει τον νόμο στα χέρια του; Τι σημαίνει να είσαι αιρετός σε μια μικρή κοινωνία; Ποια είναι τα όρια της θεσμικής σου ιδιότητας και πού ξεκινά η προσωπική ευθύνη;
Διαβάζοντας τις δηλώσεις εκπροσώπων της Δημοτικής Αρχής, γίνεται φανερό πως το περιστατικό, αντί να αποτελέσει αφορμή για αυτοκριτική, οδηγεί σε θεσμικό και κοινωνικό διχασμό. Κι όμως, κανείς δεν μιλά ξεκάθαρα για την πράξη αυτοδικίας που φέρεται να διαπράχθηκε. Ήταν η ενέργεια του Δήμου σύννομη; Πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο θεσμικών αρμοδιοτήτων ή επρόκειτο για κατάχρηση εξουσίας; Υπήρξε προπηλακισμός; Ποιος ήταν το θύμα και ποιος ο θύτης;
Ο Δήμαρχος καταγγέλλει επίθεση, ο πολίτης μιλά για άμυνα. Συνελήφθη, κατέρρευσε στο Τμήμα και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο. Ο πολίτης συνελήφθη. Ο Δήμαρχος όχι — αν και ενεπλάκη σε αυτοδικία.
Ο Διοικητής που «δεν είδε» ενώ ήταν ο γιος του.
Αυτή είναι η Δημοκρατία στην Αλόννησο; Απαιτείται άμεση θεσμική διερεύνηση. Αυτά τα ερωτήματα δεν απαντώνται με φήμες ή αφηγήσεις. Η αλήθεια οφείλει να βασίζεται σε γεγονότα και μαρτυρίες. Σε προηγούμενη τοποθέτησή μου χαρακτήρισα το περιστατικό «θλιβερό», αποφεύγοντας να αποδώσω ευθύνες — από σεβασμό στη Δικαιοσύνη. Τόνισα πως τέτοια φαινόμενα δεν τιμούν κανέναν και δεν έχουν προηγούμενο στον Δήμο μας. Οι αιρετοί δεν έχουν ρόλο να διαπληκτίζονται με πολίτες. Οφείλουν να στέκονται δίπλα στον πολίτη, με σοβαρότητα και θεσμικό ήθος.
Δυστυχώς, κανείς δεν απάντησε στα ερωτήματα που τέθηκαν. Και αυτή η σιωπή είναι από μόνη της ανησυχητική. Αντί για απαντήσεις, ο Δήμαρχος απευθύνει κάλεσμα καταδίκης της βίας — όχι προς όλους, αλλά επιλεκτικά προς συγκεκριμένους δημοτικούς συμβούλους. Κι όλα αυτά, χωρίς να διευκρινίζεται ποιος άσκησε βία, σε ποιον και υπό ποιες συνθήκες.
Πρόκειται για μια στοχευμένη πολιτική πίεση, που αποφεύγει την ουσία: την καταγγελλόμενη πράξη αυτοδικίας από τη μεριά της Δημοτικής Αρχής. Η καταδίκη της βίας είναι αυτονόητη — από όλους μας. Η αποσιώπηση της αυτοδικίας, όμως, είναι επιλογή. Και όταν ζητάς από άλλους να πάρουν θέση, ενώ αποφεύγεις να αναλάβεις τη δική σου, τότε δεν υπερασπίζεσαι τους θεσμούς — τους εργαλειοποιείς.
Η αυτοδικία, απ’ όπου κι αν προέρχεται, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Διαβρώνει το κράτος δικαίου, υπονομεύει τους θεσμούς και απειλεί την κοινωνική συνοχή. Όταν αρχίζουμε να παίρνουμε τον νόμο στα χέρια μας, παύουμε να μιλάμε για κοινωνία — μιλάμε για ζούγκλα. Οι διαφωνίες οφείλουν να επιλύονται με βάση τη νομιμότητα, όχι μέσω δημόσιων αντιπαραθέσεων ή επικοινωνιακών σχεδίων. Η Δικαιοσύνη είναι η μόνη αρμόδια να αποδώσει ευθύνες — εφόσον υπάρχουν. Ο Δήμος οφείλει να λειτουργεί ως θεσμικό παράδειγμα, όχι ως πεδίο αυθαιρεσίας ή πολιτικής οικογενειοκρατίας.
Το ευρύτερο ζήτημα: Σύγκρουση ρόλων και εξουσιών
Ο γιος του Δημάρχου είναι ταυτόχρονα Αντιδήμαρχος και Διοικητής του Αστυνομικού Σταθμού. Ο δεύτερος γιος, επίσης αστυνομικός, φέρεται να συμμετείχε — παρότι βρισκόταν σε άδεια. Όταν μια οικογένεια συγκεντρώνει εξουσία και στον Δήμο και στην Αστυνομία, η ευθύνη για θεσμική αυτοσυγκράτηση και διαφάνεια είναι αυτονόητη. Η σχέση αυτή εγείρει σοβαρά ζητήματα θεσμικής και ηθικής τάξης.
Θα τοποθετηθεί κάποιος αρμόδιος; Υπουργείο Εσωτερικών — ΚΕΔΕ — ΠΕΔ Θεσσαλίας — Περιφέρεια Θεσσαλίας — ΕΛ.ΑΣ. Όσοι έσπευσαν να δηλώσουν συμπαράσταση — γνωρίζουν ότι υπερασπίζονται μια τέτοια μορφή “οικογενειακής εξουσίας”; Και αν ναι, συμφωνούν μ’ αυτήν;
Σε μια μικρή κοινωνία όπως η δική μας, η διαφάνεια δεν είναι πολυτέλεια — είναι προϋπόθεση για τη δημοκρατική συνύπαρξη. Η πρόσφατη ανακοίνωση της Δημοτικής Αρχής, που καλεί τους πολίτες να ενημερώνονται αποκλειστικά από τα δικά της “κανάλια”, δεν έχει θέση σε μια σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία. Η ενημέρωση είναι δικαίωμα. Η κριτική σκέψη είναι ευθύνη. Η πολυφωνία είναι θεμέλιο της Δημοκρατίας — όχι απειλή. Ας έχουμε όλα αυτά κατά νου, πριν βρεθούμε αντιμέτωποι με καταστάσεις μη αναστρέψιμες.
Πέτρος Βαφίνης
Επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης.