Στη Σκόπελο, εκεί όπου η γη ευλογείται με ήλιο, καθαρό αέρα και πλούσια βλάστηση, καλλιεργείται ένας μικρός θησαυρός: το σκοπελίτικο δαμάσκηνο. Ένα φρούτο που δεν αποτελεί μόνο αναπόσπαστο κομμάτι της τοπικής γαστρονομίας, αλλά και πολύτιμη υπερτροφή με αποδεδειγμένα οφέλη για την υγεία.
Στον Καλόγερο Σκοπέλου, στο κτήμα του παραγωγού Αντώνη Καραγιάννη, τα δαμάσκηνα συλλέγονται προσεκτικά, φρέσκα και μυρωδάτα, για να περάσουν σε μια διαδικασία αποξήρανσης που ακολουθείται πιστά εδώ και γενιές. Πρώτα απλώνονται σε τελάρα κάτω από τον ήλιο, έπειτα ψήνονται απαλά σε χαμηλή θερμοκρασία στο φούρνο, και τέλος δέχονται το χαρακτηριστικό «μασάζ» με τα χέρια. Έτσι, το φρούτο διατηρεί τη γεύση, το άρωμα και τα πολύτιμα συστατικά του.
Τα σκοπελίτικα αποξηραμένα δαμάσκηνα, μαύρα και ξινά, κερδίζουν επάξια μια θέση στη μεσογειακή διατροφή. Είναι πλούσια σε βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά, που συμβάλλουν στην προστασία της καρδιάς και των αγγείων, στη ρύθμιση της πίεσης, στη διατήρηση υγιών οστών και στην πρόληψη της γήρανσης. Χάρη στις φυτικές τους ίνες, βοηθούν επίσης στη φυσική ρύθμιση του πεπτικού συστήματος.
Ο φούρνος που ψήνονται τα δαμάσκηνα στο κτήμα Καραγιάννη, στον Καλόγερο της Σκοπέλου, αποτελεί ζωντανό μνημείο της αγροτικής παράδοσης του νησιού. Κατασκευασμένος με πέτρα και ξύλα, χωράει 32 τελάρα και εξακολουθεί να λειτουργεί με τον παραδοσιακό τρόπο, έχοντας προσαρμοστεί στις ανάγκες της εποχής με τη χρήση θερμοστατών, ώστε να εξασφαλίζεται το σωστό ψήσιμο των δαμάσκηνων. Ο παραγωγός, Αντώνης Καραγιάννης, στα 72 του χρόνια σήμερα, θυμάται ακόμη τις παιδικές του εικόνες, όταν ο πατέρας του άναβε τη φωτιά και γέμιζε τον χώρο με το άρωμα των φρούτων που ψήνονταν αργά. Ο φούρνος αυτός, που υπολογίζεται ότι μπορεί να φτάνει τον έναν αιώνα ζωής, συνδέει γενιές με την ίδια τέχνη και την ίδια γεύση. Δεν είναι απλώς ένα εργαλείο παραγωγής· είναι κομμάτι της ιστορίας του τόπου και της οικογένειας Καραγιάννη, που συνεχίζει με σεβασμό να διατηρεί την αυθεντικότητα και την παράδοση.
Στην κουζίνα, οι δυνατότητές τους είναι ανεξάντλητες. Μπορούν να καταναλωθούν ως σνακ, να συνοδεύσουν γιαούρτι και σαλάτες φρούτων, να δώσουν νοστιμιά σε γλυκά και κομπόστες ή να συνδυαστούν με κρέατα και ψάρια. Στη Σκόπελο, τα ξινά δαμάσκηνα έχουν ακόμη μια ξεχωριστή χρήση: αντικαθιστούν το ξίδι, χαρίζοντας στα παραδοσιακά φαγητά μια γλυκόξινη, πικάντικη νότα που τα κάνει αλησμόνητα.
Η τακτική κατανάλωσή τους, ακόμη και σε μικρή ποσότητα – μόλις 2–3 δαμάσκηνα την ημέρα – μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη στον οργανισμό. Πάνω απ’ όλα όμως, φέρνει στο τραπέζι μας τη γεύση και την παράδοση της Σκοπέλου, που συνεχίζει να μεταδίδεται από γενιά σε γενιά μέσα από αυτό το μοναδικό φρούτο.
Για παραγγελίες:
Αντώνης Καραγιάννης
